Widzieliście mema z Batmanem walącym pięścią w twarz Robina, bo w połowie czerwca tematem numer jeden ma być dwudziestoczterogodzinny wyścig Le Mans, a nie żadne tam mistrzostwa w piłce nożnej?
Pewnie widzieliście. Podobnymi memami kibice motorsportu przypominali o rundach Wyścigowych Mistrzostw Polski w Poznaniu oraz Górskich Samochodowych Mistrzostw Polski w Magurze Małastowskiej (pozdrowienia dla Moniki Ryndak i gratulacje dla Waldemara Kluzy), a przecież nie były to jedyne imprezy motoryzacyjne w ten weekend. W Katalonii motocykliści mierzyli się w kolejnej eliminacji MotoGP, w Kielcach rozegrano II Rundę Driftingowych Mistrzostw Polski (przy okazji gratulacje dla Kasi Zdyb, Jakuba Przygońskiego i Mateusza Pacha), a na Nürburgringu E30 walczyły z W202 w Tourenwagen Classics.
Ale nie przeczytacie u mnie narzekania, że „ta zła piłka nożna” wzięła i to wszystko zasłoniła.
Po pierwsze– tak nie było. Mnie osobiście piłka nożna nie przeszkadza ani w zdobywaniu informacji o historii motoryzacji, ani w czytaniu książek, ani w chodzeniu do filharmonii ani w kibicowaniu sportowi motorowemu.
Po drugie, piłka nożna dała motorsportowi kilku interesujących zawodników- od Józefa Kiełbani przez Carlosa Sainza po Fabiena Bartheza. I trzymam kciuki, by w ich ślady szedł Jerzy Dudek. Swoją drogą, wszyscy wymienieni to bramkarze, co mnie cieszy, gdyż oznacza, że na szkolnych boiskach wybierałem pozycję boiskową przygotowującą do rywalizacji za kierownicą.
Wreszcie, po trzecie i najważniejsze, sami jesteśmy sobie winni, że futbol zdobywa szeroką publiczność skuteczniej niż motoryzacja i związane z nią sporty.
Bo wyobraźcie sobie taką, hipotetyczną sytuację: pewien komentator piłkarski, nawet taki znany z anteny jako typ „chłodnego eksperta”, zostaje przyłapany na przeganianiu dzieci grających w piłkę na osiedlowym trawniku. Choć rzecz dzieje się ok. 18, pan z telewizji mówi, że młodzi gracze mu hałasują i powinni udać się na boisko na drugiej stronie ulicy. Szosa, przez którą musieliby oni przechodzić na „Orlika” jest jednak dość ruchliwa, a korzystanie z improwizowanego placu gry nie grozi wybiciem okna w pobliskich blokach. Ojciec jednego z dzieciaków relacjonuje swoją dyskusję z komentatorem znanemu piłkarskiemu blogerowi. Domyślacie się co by się wtedy stało? Jak już napisałem, sytuacja jest hipotetyczna, ale najprawdopodobniej skończyłaby się totalnym medialnym grillowaniem typu:
„No jak to, taki pan komentator, rozpływający się regularnie nad Robertem Lewandowskim, w imię swojego, przesadzonego pojęcia porządku publicznego przeszkadza w rozwoju następcom naszego supernapastnika? A niech pakuje manatki ze stanowiska komentatorskiego i wynosi się zapowiadać Sławomira!”.
Dlaczego twierdzę, że tak by to wyglądało? Cóż, trochę czytam o piłce (więcej niż ją oglądam) i widzę, że związani z nią ludzie cenią każdy centymetr kwadratowy przestrzeni publicznej (i tej fizycznej, i tej medialnej), jaki są w stanie zdobyć dla swojej pasji.
A propos przestrzeni. Jeden z polskich komentatorów wyścigów wytrzymałościowych wspiera aktywistów miejskich. Podobnie zresztą jak jeden z szefów agencji, którą Porsche Polska wybrało do wydawania magazynu „Christophorus”.
I nikt tym ludziom nie powie: „Panowie. Szanujmy się. Jesteście za motoryzacją, czy za wyganianiem jej skąd się tylko da?!”.
No, przepraszam. Istnieje spora szansa, że jeżdżący na co dzień te 50 km/h do pracy wysłużonym 924 bywalcy torowych treningów (czyli ludzie, których polskie przedstawicielstwo Porsche powinno szanować tak samo jak nabywców nowej Panamery) pragną kiedyś obejrzeć na żywo Le Mans i kibicować tam autom ze Stuttgartu. Jednak człowiek, który wskutek agresywnej polityki transportowej przesiadł się do tramwaju ma raczej inne marzenia. Na przykład takie, by współpasażerowie częściej używali mydła.
Żeby coś pokochać, trzeba się z tym stykać. Dlatego publicyści piłkarscy nie biorą jeńców. Od lat pisali i mówili, że lot piłki śledzi cały świat, aż trafiło to do piosenek (https://www.youtube.com/watch?v=oY-N1607m4I) i do głów masowej publiczności. Piłkarze są przyzwyczajeni, że „dźwigają na barkach oczekiwania całego narodu”. I nawet osoby o imponującym dorobku kulturalnym spotkają się z krytyką, jeśli będą to negować (http://weszlo.com/2018/06/17/russia-today-osobista-prosbe-krystyny-jandy-zamykamy-portal-weszlo/).
Szkoda tylko, że zupełnie inne podejście do swej roli prezentują niektórzy, skądinąd godni najwyższego szacunku przedstawiciele środowiska motoryzacyjnego. W audycji „Odcinek Specjalny” Karol Ferenc rozmawiał z panami Stanisławem Postawką, Andrzejem Postawką i Jackiem Millerem (https://www.youtube.com/watch?v=nO08B6prGTE). Od członków legendarnej rodziny Postawków usłyszał, że władze Wrocławia nie zamierzają patronować bohaterom motorsportu, bo popierają rowery kosztem samochodów „i chwała im za to”. I, moim zdaniem, intonacja tej wypowiedzi nie wskazywała, że to ironia.
No nie, Szanowni Panowie. Chwała to należy się Wam za trzecie miejsce w Rallye Monte-Carlo Historique. A władze niech albo znajdą rowerowego mistrza, który osiągnął więcej niż Wy, albo niech przyznają, że mieszkańcy miasta mogą być dumni ze sportowców lubiących dźwięk silnika spalinowego. Fakt, istnieje trzecie wyjście, pośrednie między rowerem a samochodem. Niestety są to taczki.
Już dość tego przepraszania, że żyjemy, choć jesteśmy niesłuszni politycznie. Tymczasem to „fani motoryzacji” wypowiedzieli najwięcej gorzkich słów o firmie Volkswagen (zamiast zastanowić się, czy szaleństwo wokół CO2 nie utrudnia ograniczania emisji innych, naprawdę szkodliwych substancji) czy o Krzysztofie Hołowczycu (zamiast zapytać, czy aby rozporządzenie określające zasady stawiania znaku D-42 „obszar zabudowany” napisane jest z sensem).
Jesteśmy społecznością notorycznie przepraszającą, że żyje i mającą nieuzasadnione pretensje do ludzi, którzy umieją walczyć o swoje.
Nie jest tak, że szeroka publiczność jest za głupia, by interesować się motoryzacją i rozumie tylko futbol (który zresztą nie jest taki prosty, jak się wydaje- http://legalnybukmacher.com/zagranie-reka-pilce-noznej-inne-przewinienia/#Ceniony_sedzia_ekstraklasowy_Pawel_Pskit_opisuje_pulapki_w_przepisach_o_zagraniu_reka). Przykro mi, ale ani my nie jesteśmy Wisławą Szymborską, ani piłkarze i ich kibice- Andrzejem Gołotą. Jedyny pozytywny przykład, jaki płynie dla nas z historii wiersza „Wieczór autorski”, to taki, że poetka i bokser nawzajem się doceniali (http://philology.knu.ua/files/library/polonist/22/35.pdf). I warto przyznać, że przydałaby się nam książka o kibicowaniu sportowi motorowemu dorównująca „Futbolowej gorączce” Nicka Hornby’ego.
Nie jest też tak, że pozycja, którą cieszy się piłka nożna została jakoś wyrwana sportom motorowym. Miłośnicy futbolu walczą o każdy milimetr kwadratowy przestrzeni publicznej z pasją piłkarzy wykonujących wślizgi, ale nie robią tego przeciw środowisku motoryzacyjnemu. Zamiast z nich kpić, należałoby zacząć brać z nich przykład.
Andrzej Szczodrak